Rượu Champagne Là Gì? Phân Biệt Champagne Và Vang Sủi

Từ lâu, rượu Champagne đã được mệnh danh là “Nữ hoàng lấp lánh” của thế giới rượu vang. Loại rượu này thu hút sự quan tâm và yêu thích của giới sành điệu. Hương vị tinh tế, sang trọng cùng đẳng cấp thượng lưu là điểm nhấn của Champagne. Tuy nhiên, rượu Champagne là gì? Nguồn gốc xuất xứ từ đâu? Tại sao lại có giá đắt? Bài viết này chính là chìa khóa giải mã những bí ẩn xoay quanh “nữ hoàng” lấp lánh này. Chúng ta sẽ khám phá hành trình lịch sử, quy trình sản xuất độc đáo và những yếu tố tạo nên giá trị đắt đỏ của Champagne.

Rượu Champagne là gì?

Rượu Champagne, hay còn gọi là sâm banh, là loại rượu vang sủi bọt đặc trưng. Loại rượu này được tạo ra thông qua quá trình lên men thứ cấp trong chai. Quá trình này tạo ra sự cacbonat hóa, giúp rượu có những bọt khí li ti đặc trưng. Tên gọi “Champagne” xuất phát từ vùng Champagne của Pháp. Vùng này nổi tiếng với những vườn nho và truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời.

Thuật ngữ “Champagne” chỉ nên dùng để gọi rượu vang sản xuất tại vùng Champagne. Liên minh châu Âu bảo vệ nghiêm ngặt quy định này nhằm đảm bảo chất lượng và đặc trưng riêng của rượu Champagne chính gốc.

Câu chuyện về nguồn gốc của rượu Champagne

Vùng Champagne của Pháp có lịch sử phong phú từ thời La Mã. Qua nhiều thế kỷ, rượu vang đã phát triển và thay đổi theo từng thế hệ. Tuy nhiên, một số nhà làm Champagne vẫn giữ nguyên phương pháp sản xuất truyền thống từ những năm 70 hoặc thậm chí sớm hơn.

Mặc dù có nhiều sự nhầm lẫn, không phải vang sủi tăm nào cũng là Champagne. Chỉ những loại rượu vang đến từ vùng Champagne mới được gọi là Champagne. Vùng đất này nhỏ hẹp nhưng là một trong những nơi đắt đỏ nhất thế giới. Mọi sản phẩm trồng trọt ở đây đều trở nên xa xỉ.

Rượu Champagne đã đạt được thành công toàn cầu. Tuy nhiên, sản lượng hạn chế chỉ khoảng 30.000 ha và được kiểm soát chặt chẽ bởi chính phủ Pháp. Điều này đảm bảo rằng chỉ vùng Champagne thuộc Reims mới có thể sản xuất ra Champagne đích thực. Hiện nay, số lượng Champagne sản xuất hàng năm vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu toàn cầu. Những chai rượu Champagne chất lượng cao trở thành giấc mơ của nhiều người đam mê rượu vang.

Các phương pháp sản xuất rượu Champagne

Phương pháp truyền thống (Classic Method)

Còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như Méthode Champenoise, Metodo Classico, và Méthode Traditionelle. Đây là phương pháp chủ yếu để sản xuất rượu Champagne, rượu vang sủi Mỹ và vang sủi Cava. Quá trình này bao gồm hai lần lên men. Lần đầu trong thùng và lần thứ hai trong chai, giúp tạo ra hương vị phong phú và bọt khí mịn màng đặc trưng.

Phương pháp Charmat (Charmat Method)

Còn gọi là Metodo Italiano hay cuvée close. Phương pháp này được sử dụng để sản xuất rượu vang sủi Prosecco, Lambrusco và các loại rượu vang sủi bọt nhẹ khác. Khác với phương pháp truyền thống, Charmat thực hiện quá trình lên men lần hai trong thùng thép không gỉ. Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Phương pháp bể chứa (Tank Method)

Phương pháp này thường được áp dụng để sản xuất các loại rượu vang nổ loại nhỏ. Quá trình lên men diễn ra trong các bể lớn, giúp duy trì được tính nhất quán và kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Phương pháp cacbonat hóa (Cacbonation)

Ít phổ biến hơn so với ba phương pháp trên. Phương pháp cacbonat hóa thường được sử dụng để sản xuất rượu vang sủi cơ bản, chất lượng phổ thông. Trong phương pháp này, khí CO2 được bơm trực tiếp vào rượu vang để tạo bọt khí, tạo nên những loại vang có giá thành hợp lý và dễ tiếp cận.

Quy trình sản xuất rượu Champagne

Bước 1: Thu hoạch nho

Vụ thu hoạch nho diễn ra từ tháng 8 đến tháng 10, dựa trên độ chín của trái. Nhà sản xuất sử dụng phương pháp thu hoạch thủ công để chọn lọc những trái nho chín mọng, tươi ngon nhất, đảm bảo chất lượng cao nhất cho rượu.

Bước 2: Sản xuất rượu vang nền

Quy trình sản xuất rượu vang nền tương tự như rượu vang trắng, nhưng nho được hái sớm hơn, tạo nên vị chua đặc trưng.

Bước 3: Thêm đường và men (Liqueur di Tirage)

Đây là bước quan trọng tạo nên sự khác biệt của rượu vang sủi. Men và đường được thêm vào rượu vang nền trong thùng kín, nơi nấm men tiêu thụ đường và giải phóng carbon dioxide, tạo áp suất và bọt khí cho rượu.

Bước 4: Ủ thùng và Riddling

Trong quá trình lên men và ủ thùng, rượu Champagne sản sinh hợp chất lees (bã men). Lees làm cho rượu có vị đậm đà hơn. Riddling là kỹ thuật xoay ngược chai rượu hàng ngày để tập trung cặn lắng vào cổ chai, hiện nay thường được thực hiện bằng máy.

Bước 5: Loại bỏ cặn lắng và Thêm đường

Cổ chai được nhúng vào nước muối lạnh hoặc nitơ lỏng để đông cặn lắng. Khi mở nắp, cặn lắng bay ra, để lại rượu vang sủi trong suốt. Cuối cùng, hỗn hợp rượu và đường được thêm vào để tạo hương vị và độ ngọt mong muốn cho rượu.

Giống nho trong sản xuất rượu Champagne

Giống nho Chardonnay: Là giống nho trắng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất Champagne. Nho Chardonnay mang lại độ tươi mát, cấu trúc và độ axit cần thiết cho Champagne. Hương vị của nó thường được mô tả là sạch, tinh khiết với nốt hương của hoa trắng và trái cây nhẹ.

Giống nho Pinot Noir: Dù là giống nho có vỏ đỏ, Pinot Noir thường được sử dụng để sản xuất rượu vang trắng Champagne bằng cách không để tiếp xúc với vỏ nho trong quá trình ép. Giống nho này cung cấp cấu trúc, độ phong phú và hương vị trái cây mạnh mẽ hơn cho Champagne.

Giống nho Pinot Meunier: Cũng là giống nho có vỏ đỏ và được trồng nhiều ở các khu vực lạnh hơn của Champagne. Loại nho này giúp tăng độ tròn đầy và mang lại hương vị trái cây rõ nét cho rượu. Pinot Meunier làm cho Champagne có độ tươi mới ngay cả khi được uống non.

Phân biệt rượu Champagne với rượu vang sủi (Sparkling Wine)

Rượu Champagne và rượu vang sủi đều là các loại rượu vang sủi tăm, nhưng chúng có nhiều điểm khác biệt về nguồn gốc, quy trình sản xuất, hương vị và giá trị. Dưới đây là những điểm phân biệt chính giữa hai loại rượu này:

Nguồn gốc

• Champagne: Chỉ được sản xuất tại vùng Champagne, miền Bắc nước Pháp. Luật pháp châu Âu quy định rằng chỉ những loại rượu vang sủi tăm từ vùng này mới được gọi là Champagne.
• Rượu Vang Sủi: Được sản xuất ở nhiều vùng khác nhau trên thế giới, chẳng hạn như Prosecco (Ý), Cava (Tây Ban Nha), và các loại sparkling wine từ Mỹ, Úc, Đức, v.v.

Phương pháp sản xuất

• Champagne: Sử dụng phương pháp truyền thống (“Méthode Champenoise” hay “Méthode Traditionnelle”), bao gồm hai lần lên men. Lần lên men thứ hai diễn ra trong chai, tạo ra bọt khí tự nhiên.
• Rượu Vang Sủi: Có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn như phương pháp truyền thống (giống Champagne), phương pháp Charmat (lên men trong bể thép không gỉ), và phương pháp carbonic (bơm khí CO2 vào rượu).

Loại nho sử dụng

• Champagne: Chủ yếu sử dụng ba loại nho: Chardonnay, Pinot Noir và Pinot Meunier.
• Rượu vang sủi: Có thể sử dụng nhiều loại nho khác nhau tùy thuộc vào vùng sản xuất và loại rượu, chẳng hạn như Glera (trong Prosecco), Macabeo, Parellada, và Xarel-lo (trong Cava), hoặc các giống nho bản địa khác.

Hương vị và đặc điểm

• Champagne: Có hương vị phức tạp với sự cân bằng giữa vị chua, vị ngọt, và mùi thơm từ nho, bánh mì nướng, hạt dẻ, và trái cây. Champagne thường có bọt khí nhỏ và mịn.
• Rượu vang sủi: Hương vị và đặc điểm có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào loại nho, phương pháp sản xuất và vùng sản xuất. Prosecco thường có hương vị tươi mát, trái cây, với bọt khí lớn hơn; Cava có hương vị nhẹ nhàng và phức tạp.

Giá trị và giá cả

• Champagne: Thường có giá cao hơn do quá trình sản xuất phức tạp và thời gian ủ lâu. Giá trị của Champagne còn nằm ở danh tiếng và uy tín lâu đời của vùng Champagne.
• Rượu Vang Sủi: Thường có giá cả phải chăng hơn và dễ tiếp cận hơn, mặc dù cũng có những loại rượu vang sủi cao cấp với chất lượng và giá trị tương đương Champagne.

Dịp sử dụng

• Champagne: Thường được dùng trong các dịp đặc biệt, lễ kỷ niệm, và các sự kiện quan trọng như tiệc cưới, lễ tốt nghiệp, và năm mới. Champagne là biểu tượng của sự sang trọng và thành công.
• Rượu vang sủi: Được sử dụng linh hoạt hơn trong các bữa tiệc, dã ngoại, bữa tối thông thường, hoặc bất kỳ dịp nào cần sự tươi mát và sảng khoái.

Mẹo thưởng thức rượu Champagne đúng điệu

Champagne, “nữ hoàng lấp lánh” của thế giới rượu vang, từ lâu đã trở thành biểu tượng cho sự sang trọng, tinh tế và đẳng cấp. Để cảm nhận trọn vẹn hương vị tuyệt vời của Champagne, bạn cần lưu ý một số mẹo sau:

• Lựa chọn ly phù hợp: Dùng ly flute hoặc tulip để giữ bọt và hương thơm.
• Nhiệt độ phục vụ: Ướp lạnh rượu ở 7-9°C.
• Mở chai: Giữ chai nghiêng 45 độ, xoay chai nhẹ nhàng để mở.
• Thưởng thức: Quan sát màu sắc, ngửi hương thơm, nhấp một ngụm nhỏ để cảm nhận hương vị.
• Kết hợp món ăn: Kết hợp với hải sản, thịt gia cầm, phô mai nhẹ..

Các lưu ý khi chọn mua rượu Champagne

Cùng là rượu Champagne, nhưng bạn có thể mua với nhiều mức giá khác nhau. Giá có thể là vài chục triệu hoặc vài trăm nghìn. Vậy, làm thế nào để đánh giá giá trị chai rượu mình mua? Dưới đây là một số chi tiết cần lưu ý.

Năm sản xuất

Những chai rượu Champagne có ghi rõ năm sản xuất thường là loại “vintage”. Loại rượu này có giá trị cao và đảm bảo chất lượng nho. Các vụ mùa nho chất lượng tốt trong lịch sử là: 1985, 1988, 1989, 1990, 1995, 1996, 2002, 2005, 2008, 2012, 2015. Nếu trên chai ghi thông tin NV (non-vintage), đây là loại Champagne thường và có giá thành rẻ hơn.

Hiểu rõ các loại Champagne

Champagne có nhiều loại khác nhau, mỗi loại mang một phong vị riêng. Blanc de Blancs, làm từ nho Chardonnay, có hương vị thanh tao, thích hợp khai vị hoặc ăn kèm hải sản. Blanc de Noirs, làm từ nho Pinot Noir và Pinot Meunier, có hương vị đậm đà, hợp với món thịt đỏ. Champagne Rosé, pha trộn giữa nho đỏ và nho trắng, có hương vị trái cây ngọt ngào, lý tưởng với món tráng miệng hoặc dịp lãng mạn.

Xem xét các yếu tố khác

• Niên vụ: Niên vụ tốt mang đến hương vị phức tạp, trưởng thành.
• Nồng độ cồn: Nồng độ cao hơn mang đến hương vị mạnh mẽ, nồng nàn.
• Giá thành: Phù hợp với ngân sách và mục đích sử dụng.

Rượu Champagne là một thức uống độc đáo, tinh tế và đẳng cấp, mang đến những trải nghiệm vị giác khó quên. Hiểu rõ về nguồn gốc, đặc điểm và cách thưởng thức Champagne sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn giá trị của loại rượu này. Huy vọng bài viết này Rượu Online đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về rượu Champagne