Độ Rượu Là Gì? Tìm Hiểu Về Độ Cồn Trong Rượu Vang

Độ rượu và độ cồn là cùng một khái niệm, chỉ là cách gọi khác nhau. Cả hai đều mô tả tỷ lệ phần trăm của ethanol trong rượu vang. Và là một yếu tố quan trọng giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn về sản phẩm mà họ đang thưởng thức. Chung một định nghĩa nhưng cách diễn đạt có thể khác nhau tùy theo ngữ cảnh và ngôn ngữ sử dụng. Ngày hôm nay, hãy cùng Rượu Online đi tìm hiểu kĩ thêm và khái niệm này qa bài viết sau đây.

Độ rượu là gì?

Độ rượu, hay còn được gọi là độ cồn. Là thước đo thể hiện tỷ lệ phần trăm thể tích của ethanol (cồn) có trong một dung dịch rượu. Đây là chỉ số quan trọng giúp người tiêu dùng hiểu được mức độ mạnh yếu của một loại rượu. Và cảm nhận hương vị mà nó mang lại. Thường được ghi trên nhãn chai rượu vang dưới dạng phần trăm (%).

Cách tính độ rượu

Độ rượu được tính bằng cách đo lượng ethanol (tính bằng milliliter) trong 100 milliliter dung dịch rượu. Ví dụ, nếu một chai vang có độ rượu là 12% ABV (Alcohol by Volume). Điều này có nghĩa là trong 100 milliliter rượu vang đó có 12 milliliter là ethanol.

Tầm quan trọng của độ rượu

• Xác định cường độ của rượu: Giúp xác định mức độ mạnh yếu của rượu. Rượu có độ rượu cao sẽ có hương vị mạnh hơn và có thể gây cảm giác nóng khi uống.
• Ảnh hưởng đến hương vị: Có thể ảnh hưởng đến cách cảm nhận hương vị của vang. Vang có độ rượu cao thường có cấu trúc sánh đậm. Trong khi rượu vang có độ rượu thấp thường nhẹ nhàng và tươi mát hơn.
• Chỉ số an toàn: Độ rượu cũng là một chỉ số an toàn, giúp người tiêu dùng biết được mức cồn trong rượu. Từ đó điều chỉnh lượng tiêu thụ sao cho hợp lý.

Độ cồn trong rượu vang và thông tin trên nhãn chai

Rượu vang là sản phẩm của quá trình lên men nước nho, trong đó men chuyển hóa đường thành cồn (ethanol) và khí carbon dioxide. Loài người đã tiêu thụ các loại đồ uống có cồn từ hàng ngàn năm trước, ban đầu nhằm mục đích chữa bệnh và sau đó là để thay thế nước uống khi chưa có hệ thống nước sạch. Loại cồn an toàn mà con người có thể uống trong các sản phẩm thực phẩm là ethanol.

Định nghĩa ABV

ABV (Alcohol by Volume) là tỷ lệ ethanol (tính bằng milliliter) trong hỗn hợp có cồn (tính bằng 100 milliliter). Khi đo độ cồn và ghi thông tin trên nhãn chai, mỗi quốc gia và vùng miền có quy định về độ sai lệch khác nhau (từ 0,5% đến 1%) tùy vào độ cồn và quy định địa phương.

Độ cồn trong các loại rượu vang

Độ cồn trong rượu vang có thể từ rất thấp như các chai vang Moscato d’Asti với 5,5% độ cồn, đến rất cao như các chai vang từ nho khô Amarone della Valpolicella với độ cồn lên tới 15-16%. Dưới đây là một số dòng vang phổ biến với độ cồn tương ứng:

• Vang trắng thông thường, Champagne, vang sủi: 10-12%. Trong đó, Moscato thường có độ cồn 5-7%, Riesling của Đức có thể gặp ở mức 8-9%, và Chardonnay có thể lên đến 13-14%.
• Vang đỏ: Thường có độ cồn từ 12-15%. Vang Bourgogne và Bordeaux từ 12-14%, trong khi các dòng vang ở California (Mỹ), Chile, Argentina thường có độ cồn cao từ 13,4-15,5%. Vang từ nho phơi khô như Amarone, Recioto của vùng Valpolicella ở Bắc Ý có độ cồn cao từ 15-16%.
• Vang cường hóa: Những dòng vang có độ cồn từ 16-21% thường là vang cường hóa, trong quá trình lên men có thêm rượu mạnh vào.

Tác động của độ cồn đến thưởng thức hương vị vang

Ngắm những vệt “nước mắt” hay “váy” của rượu vang bám trên thành ly là một trải nghiệm thú vị. Càng nhiều vệt rượu trên thành ly, càng có khả năng có độ cồn cao. Nhiều người dùng tại châu Á ưa chuộng vang có cồn cao. Nhưng điều này không hoàn toàn phản ánh chất lượng rượu vang.

• Sự cân bằng hương vị: Khái niệm cân bằng (balance) trong rượu vang là sự tổng hòa của vị chua, độ ngọt, độ cồn, hương vị quả và vị chát (có trong vang đỏ). Để đạt được sự hài hòa, các yếu tố này cần có độ đậm tương đương nhau. Ví dụ, vang đỏ có độ chát cao thường cần độ cồn cao để cân bằng. Tuy nhiên, nếu độ cồn quá cao, rượu sẽ có cảm giác “nóng” như rượu mạnh, gây mất cân bằng.
• Vị rượu (Body): Độ cồn ảnh hưởng đến cảm giác về độ đậm của rượu vì thành phần cồn có độ sánh cao. Rượu vang có độ cồn cao đem lại cảm giác vị rượu sánh đậm hơn. Tuy nhiên, vị rượu đậm không nhất thiết là ngon, mà phụ thuộc vào gu thưởng thức của mỗi người.
• Cảm nhận các vị khác: Độ cồn có thể ảnh hưởng đến cảm nhận các vị khác trong vang. Trong vang trắng, độ cồn cao có thể làm giảm cảm nhận tươi mát của vị chua. Khiến vang nồng và kém sắc nét. Vang trắng cần có độ cồn vừa phải hòa hợp với vị chua. Trong vang đỏ, vị chua thường ở mức độ vừa phải, cần có vị chát đậm để cân bằng với độ cồn cao. 

Các thông tin khác

Các nhà làm vang đang nỗ lực kiểm soát độ cồn bằng cách thay đổi cách trồng nho, quản lý thời điểm thu hoạch, thay đổi giống nho. Và sử dụng loại men khác. Các nhà làm vang ở Bordeaux, Bourgogne, Piedmont, Tuscany đang kiểm soát tốt hơn độ cồn để đạt được chất lượng vang cân bằng tinh tế. Ví dụ, niên vụ 2020 của Château Lafite Rothschild có độ cồn 12,8%, Château Mouton Rothschild 13,1%, và Cos d’Estournel 13,46%.

Ảnh hưởng hiện tượng trái đất

Hiện tượng trái đất nóng lên (global warming) đã ảnh hưởng đến độ cồn của vang. Trong vòng 30 năm qua, độ cồn của rượu vang đã tăng lên do sự nóng lên của trái đất. Tuy nhiên, các yếu tố khác như xu hướng tiêu thụ của thị trường và cách kiểm soát độ cồn của các nhà sản xuất cũng đóng vai trò quan trọng.

Độ cồn cao không phải là tiêu chí chất lượng

Độ cồn cao không phải là tiêu chí duy nhất để đánh giá chất lượng vang. Nếu độ cồn quá cao, rượu sẽ có hương vị nồng, nóng, và mất cân bằng. Các dòng vang cao cấp từ Bordeaux, Burgundy, Tuscany, Piedmont và California thường có độ cồn ở mức 13-14%, chỉ một số ít chai vang cao cấp có độ cồn lên đến 15-15,5%.

Xu hướng tiêu dùng hiện nay

Trong những năm gần đây, sản lượng rượu vang trắng, rượu Champagne và vang từ Bourgogne đã tăng lên. Chứng tỏ xu hướng khám phá các dòng vang truyền thống theo thổ nhưỡng, đa dạng và sâu sắc hơn. Độ cồn không phải yếu tố tiên quyết để đánh giá chất lượng rượu vang trong xu hướng tiêu dùng mới. Tại các thị trường châu Âu và Mỹ, người tiêu dùng ưa chuộng vang có độ cô đọng, phức hợp và tinh tế với độ cồn nhẹ nhàng hơn.

Như vậy, hiểu rõ về độ cồn trong vang và các yếu tố ảnh hưởng đến hương vị sẽ giúp bạn lựa chọn và thưởng thức rượu vang một cách tinh tế và chính xác hơn.